[vc_row][vc_column][vc_column_text]
2019 yılında başlayan ve günümüzde yayılmaya devam eden Corona virüs salgını, kişilerde ve toplumda strese ve stresli yaşam koşullarına yol açmaktadır. Bir hastalığa karşı hissedilen korku ve anksiyete bunaltıcı olabilmekte bununla birlikte yetişkinlerde ve çocuklarda yoğun duygular meydana getirmektedir.
Stresli durumlara verilen tepkiler herkeste farklı şekillerde ortaya çıkar. Kriz durumlarında kişilerde oluşan duygusal tepkiler bireyin kişilik özelliklerine, tecrübelerine, birey ve toplumun sosyal ve ekonomik durumuna ve yerel kaynaklara bağlıdır. Aynı zamanda kişiler sürekli olarak salgınla ilgili görüntülere ve haberlere maruz kaldıklarında bu durum daha yıpratıcı bir hale gelebilmektedir.
Bireyler şu hallerde kriz durumlarına daha yoğun stresle karşılık verebilirler:
- Madde bağımlılığı ve/veya ruhsal problemler yaşayan kişiler
- Çocuklar
- Doktorlar, sağlık çalışanları ya da hastalığa yakalanmış olanlara ilk müdahaleyi yapan kişiler gibi COVID-19’a maruz kalan bireyler ile ilgilenenler.
Bir salgın hastalık süresince verilen tepkiler şu şekilde karşımıza çıkabilmektedir:
- Kişinin kendi sağlık durumu hakkında ve/veya COVID-19 ‘a maruz kalmış olan yakınlarıyla ilgili korku ve endişeye kapılması
- Uyku veya yeme düzeninde değişiklikler
- Uykuya dalmada veya odaklanmada güçlük
- Kronikleşmiş sağlık problemlerinde kötüleşme
- Normalden daha fazla alkol, tütün ya da madde kullanımı
Bu gibi kriz durumlarında daha önceden bir ruh sağlığı problemiyle ilgili tanı almış kişilerin tedavilerine devam etmeleri ve ortaya çıkabilecek yeni bir semptom için gözlemlenmeleri gerekmektedir. Bununla ilgili daha fazla bilgiye Madde Kötüye Kullanımı ve Ruh Sağlığı Servis İdaresi’nden ulaşabilirsiniz.
Yukarıdaki gibi etkilerle başa çıkmaya çalışırken ihtiyaç duyduğunuzda yardım almak; size, ailenize, arkadaşlarınıza ve topluma hastalıktan kurtulma sürecinde yardımcı olacaktır. Eğer stres durumu günlük aktivitelerinizi birkaç gün boyunca art arda sekteye uğratıyorsa bu konuyu doktorunuz ya da sağlık danışmanınız ile paylaşmanız sağlıklı olacaktır.
Olumsuz hislerden korunmak ve psikolojik sağlığınızı güçlendirmek için uygulayabileceğiniz bazı önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- COVID-19 ile ilgili medya içeriklerine aşırı düzeyde maruz kalmaktan kaçınmak
- Bedeninizle ilgilenmek olumsuz hislerden kaçınmaya yardımcı olan faktörlerden biri olarak görülmektedir. Nefes ve gevşeme egzersizleri uygulamakla beraber meditasyon yapmak, başa çıkmanızda yararlı olabilmektedir. Sağlıklı ve dengeli öğünlerle beslenmeye dikkat etmek, düzenli olarak egzersiz yapmak, düzenli uyku ve alkol/madde kullanımından kaçınmak koruyucu faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Gevşemek ve rahatlamak için zaman ayırmak, aynı zamanda bahsedilen tarzda ortaya çıkan yoğun hislerin zamanla geçeceğini kendinize hatırlatmak da yararlı olabilir. Sürekli olarak kriz durumuyla ilgili görüntülere ve haberlere maruz kalmak yıpratıcı olabileceğinden aralıklarla haberleri izlemekten, dinlemekten veya okumaktan uzak durmak sizin için daha sağlıklı olacaktır. Aynı zamanda, sevdiğiniz aktivitelere yönelmek normal hayata dönmenizde ve psikolojik sağlamlığınızı korumakta yardımcı olabilir.
- Yakınlarınızla iletişim halinde olmak, nasıl hissettiğinizi ve endişelerinizi aileniz ya da arkadaşlarınızla paylaşmak ve ilişkilerinizi sağlıklı bir biçimde devam ettirmek koruyucu bir faktör olarak düşünülmektedir.
- Umutsuzluğa kapılmamak ve olumlu düşünce yapısını sürdürmek yine önerilen davranışlar olarak karşımıza çıkıyor.
Bunlara ek olarak, topluma ve yakınlarınıza yararlı olabilmesi açısından COVID-19 ile ilgili doğru bilgileri ve gerçek riskleri çevrenizdekilerle paylaşmaya ve yaymaya gayret edin. Aynı zamanda, belirtilenlere göre, salgının devam ettiği bölgelerden 14 gün öncesinde dönen ve semptomları göstermeyen kişiler başkalarına karşı tehlike teşkil etmemektedir.
Karantina ve sosyal mesafe nedir?
Karantina, bulaşıcı bir hastalığa maruz kaldığı düşünülen kişilerin hasta olup olmadıklarını anlamak için toplumdan ayrılması ve hareket alanlarının kısıtlanmasıdır.
Sosyal mesafe, insanların toplu bulunduğu alanlardan uzak durmak, yerel toplu taşıma araçlarını kullanmamak ve diğerlerinden uzaklığı (yaklaşık 2 metre) korumak anlamına gelir.
Paylaştığınız bilgilerin doğru olması insanların korkularını yatıştırmaya ve onlarla bağlantı kurmaya yardımcı olabilir.
Duygusal sağlığınıza dikkat etme hakkında daha fazla bilgi edinin.
Ebeveynler İçin:
Çocuklar çevrelerindeki yetişkinlerden gördüklerine tepki verirler. Bakım verenler çocukları için en iyi desteği COVID-19 ile sakin ve güvenli bir şekilde başa çıkarak sağlayabilirler. Ebeveynler hazırlıklı olduklarında özellikle çocukları olmak üzere çevrelerindeki diğer insanlara karşı güven verici olabilirler.
Her çocuğun stres tepkisi aynı olmaz.
Çocuklarda gözlenebilecek bazı yaygın değişiklikler:
- Aşırı ağlama ve huzursuzluk
- Bebeklik dönemine gerileme (örneğin tuvalet kazaları veya yatak ıslatma)
- Aşırı endişe ve üzüntü
- Sağlıksız yeme veya uyku alışkanlıkları
- Okul performansında düşüş veya okuldan kaçınma
- Dikkat ve konsantrasyon zorluğu
- Geçmişte eğlenilen faaliyetlerden kaçınma
- Açıklanamayan baş ağrısı veya vücut ağrısı
- Alkol, tütün veya diğer ilaçların kullanımı
- Sinirlilik ve dışa vurma savunma mekanizması (Pire için yorgan yakmak)
Çocuğunuzu desteklemek için yapabileceğiniz birçok şey var:
- COVID-19 salgını hakkında çocuklarınızla konuşun, sorularını cevaplayın ve onlarla doğru bilgileri anlayabilecekleri bir şekilde paylaşın.
- Çocuklarınıza güvende olduklarını hissettirin. Stresli olmalarının doğal olduğunu belirtin. Stresle başa çıkmayı sizden öğrenebilmeleri için kendi stresle başa çıkma yöntemlerinizi çocuklarınıza anlatın.
- Çocuğunuzun haberler ve sosyal medyadaki etkinliğini sınırlayın. Çocuklar haberleri anlamayıp yanlış yorumlayabilirler böylece korkuya kapılabilirler.
- Okula dönmek güvenli olduğunda gündelik etkinliklerine dönmelerine destek olun.
- Çocuğa rol model olun; bolca uyuyun, egzersiz yapın ve iyi beslenin. Arkadaşlarınız ve ailenizle bağlantı kurun ve sosyal destek sisteminize güvenin.
Çocukların baş etmesine yardımcı olma hakkında daha fazla bilgi edinin.
Müdahale Ekipleri İçin:
Korona virüsüne müdahalede bulunmak duygusal olarak sizi zorlayabilir. Sekonder Travmatik Stres (STS) belirtileri yaşayabilirsiniz. STS belirtileri ile başa çıkmak için yapabilecekleriniz aşağıda verilmiştir:
- STS’nin travmatik olay sonrası kişilere yardım eden herkesi etkileyebileceğini kabul edin.
- Fiziksel (yorgunluk, hastalık) ve zihinsel (korku, yoksunluk, suçluluk) belirtileri öğrenin.
- Arkadaşlarınızla ve ailenizle vakit geçirmek, egzersiz yapmak, kitap okumak gibi hoşunuza gidebilecek öz bakım etkinlikleri planlayın.
- Corona virüsü ile ilgili haberleri takip etmeyi bırakın.
- Eğer bunaldıysanız veya salgından önceki işlevselliğinizin bozulmaya başladığını düşünüyorsanız yardım isteyin.
Karantinadan serbest bırakılan kişiler için:
Bir sağlık uzmanı Corona virüsüne maruz kalabileceğinizi düşünüyorsa hastalanmadıysanız bile diğer insanlardan ayrılmak stresli olabilir. Karantinadan serbest bırakıldıktan sonra bazı tipik reaksiyonlar şunları içerebilir:
- Karantina sonrası rahatlamaya ek olarak karmaşık duygular
- Kendi sağlık durumunuz ve virüse maruz kalmış olabilecek sevdiklerinizle ilgili korku ve endişe
- Coronanın belirti ve semptomları için kendini izleme ve başkaları tarafından izlenme deneyiminden kaynaklı stres
- Hastalığı taşımadığınız anlaşılsa bile arkadaşlarınız ve sevdiklerinizin sizinle iletişim kurma konusunda temelsiz korkuları olmasından kaynaklı üzüntü, öfke veya hayal kırıklığı
- Karantina sırasında normal iş veya ebeveynlik görevlerini yerine getirememenin sebep olduğu suçluluk duygusu
- Diğer duygusal veya zihinsel sağlık değişiklikleri
Çocuklar, kendileri ya da tanıdıkları biri karantinadan serbest bırakılırsa üzülebilir veya başka güçlü duygular yaşayabilir. Çocuğunuzun baş etmesine yardımcı olabilirsiniz.
Acil durum müdahalesi sırasında kendinize dikkat etmeniz için daha fazla ipucu öğrenin.
[/vc_column_text][vc_basic_grid post_type=”post” max_items=”2″ element_width=”6″ item=”masonryGrid_OverlayWithRotation” grid_id=”vc_gid:1584886959414-33b0beca-b2d0-8″ taxonomies=”7742, 7771, 7741″][/vc_column][/vc_row]
