Horney, nevrozu: “Nevroz; korkuların ve bu korkulara karşı savunmaların ve çatışan eğilimler için uzlaşma çözümleri bulma girişimlerinin neden olduğu ruhsal bir rahatsızlıktır.” şeklinde açıklar.
Horney, genel olarak psikanaliz görüşünü benimsemiş olsa da araştırmalarını Freud’dan daha fazla gerçeklik üzerine oturtmuştur. Freud, nevrozun; bireyin çocukluk deneyimlerinden kaynaklandığı görüşündeyken Horney bununla birlikte çevresel etmenlerin, kültürün ve sosyal çevrenin de rol oynadığını belirtir. Nevrozların sırf bireysel deneyimleri değil aynı zamanda içinde yaşadığı topluma ve belirli kültürel koşullara göre değişkenlik gösterdiği ve şekillendiğini ortaya koyar. Nevrozun temellerinin kaygıya dayandığını ve bu kaygının sadece içsel değil aynı zamanda toplumsal durumlardan da etkilenerek ortaya çıktığını savunur.
Kaygı, nevrozların dinamik merkezidir. Kaygı kendini çeşitli şekillerde gösterse de genelde gizli olduğundan dışarıdan bakıldığında görülmesi çok zordur. Kaygı genellikle bilinç dışına ittiğimiz ve bilinçsiz bir şekilde bastırdığımız bir durumdur. Kaygı ve düşmanlık kendi içerisinde bir döngü halindedir. Genellikle nevrozlardaki düşmanlık duygusunun nedeni de budur.
Okur, Çağımızın Nevrotik Kişiliği kitabında kendisiyle ilgili bazı sorulara cevap bulurken aynı zamanda olaylara karşı geniş bir perspektiften bakabilmenin gerekliliğini anlar. Nevrotik bireyin oluşması için gerekli durumlar ifade edilirken okuyucular belki kendinden bir parça bulur ve “acaba bende nevrotik bir birey miyim?” sorusunu kendilerine sorabilirler. Yazar gerek kendi yaşantısından gerekse kendi hastalarının yaşantısından çokça örnekler vererek nevrotik bireyin bulunduğu durumu daha iyi anlamamıza yardımcı olmaktadır. Kitabı okurken yazarın çalışma sürecinde edindiği geniş bilgileri sistematik ve anlaşılır bir şekilde okuyucuya ifade ettiğini hissedebiliyorsunuz. Kitabın çok fazla terim içermemesi okuyucunun rahatça anlayıp yorumlamasına olanak sağlıyor.
Kısacası Horney, kitabında nevrozların temel yapısını, çeşitli nevrotik davranışların altında yatan sebepleri, nevrotik kişilerin duygusal açlığını ve bu açlıktan doğan davranışların nedenlerini çok yönlü olarak ele alır. Nevrotik bireyin farklı şekillerde olabileceği ve tanının farklı bakış açılarıyla bakılıp konulması gerektiğini, bireyin yaşadığı topluma göre değerlendirilmesi gerektiğini bizlere anlatır.
*Bu yazı Psikoloji Ağı editörleri tarafından Psikoloji Ağı Yayın İlkelerine göre düzenlemiştir.
