Mucize Doktor dizisi ne anlatıyor? Uyarlama olan dizide kültürel farklılıklar var mıdır? Dizi otizm spektrum bozukluğunu doğru işliyor mu? Bu dizi Türk televizyon seyircisine ne kazandırdı ya da Türk televizyon seyircisi için nasıl bir tehlike oluşturdu? Otizmli bir bireyin günlük hayatı nasıldır? Bu soruların cevapları ve daha fazlası yazımızda sizlerle.
Dizi, otizm spektrum bozukluğu ve savant sendromu olan Ali’nin, cerrahi asistan olma çabalarını ve bu süreçte yaşadıklarını anlatıyor.
Savant sendromu, otizm spektrum bozukluğunun DSM-5 tanı ölçütleri ve The Good Doctor dizisi ile ilgili bilgi almak için Otizm Spektrum Bozukluğunu İşleyen Diziler yazımızı okuyabilirsiniz.
Mucize Doktor dizisi, başladığından beri çok konuşulan ve otizm spektrum bozukluğu hakkında bilgilendiren bir dizi oldu. Dizinin senaryosu ise orijinal senaryo değil uyarlama olarak karşımıza çıkmakta. Senaryonun orijinali Güney Kore’de “Good Doctor” adında 20 bölümlük bir dizi. Daha sonra bu dizinin Amerika uyarlaması olan “The Good Doctor” yapıldı. The Good Doctor dizisi ise 3. sezonu yeni başlayan ve hala devam eden bir dizi. Kısacası Mucize Doktor dizisi için Güney Kore ve Amerika uyarlamalarının birleşimi denilebilir.
Aslında dizinin çıktığı üç farklı ülke, Leung ve Cohen’in (2011) kültürleri üçe ayırdığı sistemde birbirinden farklı kültürlerdir. Güney Kore-imaj (face), Amerika-onur (dignity) ve Türkiye-namus (honor) kültürlerine aittirler. Bu nedenle dizi senaryosundaki ufak değişiklikler Leung ve Cohen (2011)’in kültürel farklılıklarını göstermede yetersiz kalıyor. Bunun dışında genel olarak ülke kültürlerine göre uyarlanmaya çalışılan ufak farklılıklar söz konusu.
Öncelikle dizinin başlangıcında ana karakterin havaalanına gitmek için kullandığı ulaşım aracının tren, otobüs ve servis olarak değişmesi genel olarak ülkelerde kullanılan ulaşım araçlarını göstermekte. Kültürel farklılıkları inceleyecek olursak dizinin Amerikan versiyonunda iki karakterin cinsel birlikteliği olduğu yansıtılırken; Güney Kore ve Türk dizilerinde bu durum yok. Nedeni ise iki ülkenin de geleneksel yapısında evlilik dışı cinsel ilişkinin hoş karşılanmaması olabilir. Ayrıca dizinin Türk versiyonunda havaalanındaki müdahalede içecek olarak alkolün olmaması yine Türk toplumunun genelinin benimsediği dinin kurallarıyla ilişkili olabilir. Dizilerin isimleriyle ilgili olarak da Güney Kore (Good Doctor) ve Amerikan (The Good Doctor) versiyonları iyi doktor anlamına gelirken, Türk versiyonundaki “mucize” olarak tanımlanmasında bir abartı söz konusudur. Mucize Doktor uyarlamasında Türkiye’de sağlık personelinin maruz kaldığı şiddete değinip değinmeyecekleri ise merak konusu.
Ali’nin kinayeli konuşmaları anlamaması, göz teması kurmaması, yalan söylemekte zorlanması, başkalarıyla fiziksel temastan rahatsızlık duyması toplumsal iletişim eksikliğinin örnekleridir. Düşüncelerini tekrarlaması (eko), hoşlanmadığı şeyleri tekrar söylemesi (turşu), kalabalık ve sesten rahatsızlık duyması, yemek yeme ve yataktan kalkma saati olması ve bu saatlerin dışına çıkmaması, saçını dağıtması ve rahatlamak için oyuncak neştere bakma ve dokunması ise Ali’nin sınırlayıcı/yineleyici davranış örüntülerine örnektir.
Kadına şiddetin, silah kullanmanın, bol entrika ve ağır dramların ön planda olduğu günümüz Türk televizyonunda Mucize Doktor içimizi aydınlattı. Aynı zamanda dizi ön yargıların bulunduğu otizm spektrum bozukluğuna dair bir farkındalık da yaratıyor. Umarım ilerleyen bölümlerde otizmli bireylerin ailelerinin yaşadıklarına ve Tohum Otizm Vakfı’na da değinirler. Diğer bir yandan dizi, her otizm spektrum bozukluğu olan bireyde, savant sendromu ve ileri düzey beceri beklenmesi yanılgısına yol açabilir.
Farkındalık oluşturan bir dizi arıyor, otizm spektrum bozukluğu ve savant sendromunu merak ediyorsanız ve tıpla alakalı dizilerden hoşlanıyorsanız Mucize Doktor’u izlemenizi öneririm. Şimdiden iyi seyirler.
Ek Okumalar:
Otizm Spektrum Bozukluğunu İşleyen Diziler
47 Yaşında Otizm Tanısı Konuldu
Kaynak: Leung, A. K. and Cohen, D. (2011). Within- and between-culturevariation: Individual differences and the cultural logic ofhonor, face, and dignity cultures. Journal of Personality and Social Psychology.