Fritz Perls tarafından geliştirilen Gestalt Terapi, kişisel seçimi ve sorumluluğu vurgulayarak hümanistik-varoluşçu yaklaşımı benimseyen ve aynı zamanda içinde psikanalitik görüşten de kuramlar barındıran yüzleştirici ve aktif bir terapidir. Psikanaliz kuramının benlik kavramlarından ve kişilik gelişimi görüşünden; varoluşçu yaklaşımın ise kişinin kendini bir varlık olarak ortaya koyması ve bunu diğer insanların fark etmesi için kişinin kendini nasıl ifade edeceği görüşünden yararlanmıştır. İnsana tarafsız bir gözle bakması, her insanın içinde; gelişim ve kendini gerçekleştirme potansiyeli olduğunu söylemesi yönüyle pozitif bir terapi çeşidi olarak bilinir.
Kelime anlamı “bütün” olan Gestalt, terapiye uyarlanınca kişinin bitmemiş yönlerini keşfedip bütünleşmeye gitmesini sağlamak olarak düşünülebilir. Terapide kendi içinde zıtlaşan düşünceler çözülerek bir araya getirilip bütün oluşturur. Terapide amaç; danışanı, çevresel destekten kişisel desteğe yönlendirmektir. Gestalt Terapi insanın kendi yolunu kendisinin bulması ve bu yoldaki bütün sorumlulukları üstlenmesi gerektiği görüşüne dayanır. Gestalt Terapi; bilinç üzerinde durur, dikkati içinde bulunulan mekan ve zamana, o an hissedilen duyguya ve yapılan davranışa odaklar, elde edilen parçaları bir araya getirerek toplamayı ve bütün olarak görmeyi amaçlar. Terapi esnasında bilinç yeniden düzenlenir. Gelişmenin getirdiği problemlerin sonucunda, birey karşılaştığı bu problemden kaçmak için çeşitli yollar dener ve kaçamadığını fark edince çıkmaza girer. Terapi, bireyin ihtiyacı olan müdahaleyi sağlar. Gestalt Terapi patolojiye ve tedaviye değil; gelişime, değişime ve büyümeye yönelik bir yaklaşımdır.
Şimdiki zaman Gestalt Terapi için var olan tek zamandır. Geçmiş geçmişte kaldığından, gelecek ise henüz muallak olduğundan içinde bulunulan zaman önemlidir. Fakat şimdiki zamana yapılan vurgu ve verilen önem geçmişin ya da geleceğin tamamen yok sayılması demek değildir. Daha çok içinde bulunulan zamanı tam olarak yaşamak, tüm olanakları değerlendirmek gereklidir. Geçmiş ya da gelecek üzerinde durmak, kaygılanmak şimdiki zamanı anlamayı ve değerlendirmeyi zorlaştırır. Nitekim Perls’ün görüşü “sağlıklı insan, şimdiki zamandan ayrılmaksızın, gerekli durumlarda geriye ya da ileriye bakmakta serbesttir.” şeklindedir.
İnsanların çoğu, enerjisini şu ana odaklamak yerine geçmiş pişmanlıklarına ya da gelecek planlarına yoğunlaştırır. Enerjilerini olmuş ya da olacak olana odakladıkları için neler oluyor kısmıyla ilgilenemezler. Dikkatlerini çok az bir süre şimdiki zamana verebilir ve içinde bulunulan zamanın akışını kesintiye uğratacak geçmiş ya da gelecek düşüncelerine kapılırlar. Gestalt Terapi, danışanın dikkatini şimdiki zamana odaklamak için “ne” ve “nasıl” daha da detay verilecek olursa, “şu anda ne yaşıyorsun?“, “şu anda neler hissediyorsun?“, “şu andaki farkındalığın nedir?” gibi sorular sorar.
Kaynakça
Cüceloğlu, D. (2016). İnsan ve davranışı (7. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Corey, G. (2011). Theory and practice counseling. Nelson Education.
