Denetimli Serbestlik Müdürlüğünde Psikolog Olmak
Yazıma değerli meslektaşlarımı sevgiyle selamlayarak başlamak istiyorum. Geçtiğimiz günlerde Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan psikolog ilanı ile pek çok kişi Adalet Bakanlığında psikologların ne iş yaptıklarıyla ve nasıl bir süreçle karşılaşacaklarıyla ilgili araştırmalar yapmaya başladı. (İlana buradan ulaşabilirsiniz: Adalet Bakanlığı Psikolog Alımı) Elimden geldiğince yaklaşık 3 yıldır görev yaptığım denetimli serbestlik kurumunda edindiğim deneyimleri sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Faydalı olması dileğimle…
Denetimli Serbestlik Müdürülüğüne Nasıl Atandım?
2015 yılı Aralık ayında Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri internet sitesinde 60 psikolog alımı yapılacağına dair yayınlanan ilana başvuruda bulundum. İlerleyen günlerde mülakat listesine seçildiğimi öğrendim ve Mart ayında mülakata katıldım. Haziran ayının ortalarında asil ve yedek listesi olmak üzere mülakat sonuçları açıklandı. Yedinci yedek aday olarak yerimi aldım. Eğer asil listesinde iseniz ilk tercih hakkı sizin oluyor. Asil listesi tercihlerini yapıp sonuçlar açıklandıktan sonra, boş kalan kadrolara göre ilk yedek adaydan başlanarak tekrar tercih süreci gerçekleşiyor. Tekrar tercih işlemi yaptık ve bakanlık tarafından açıklanan sonuca göre Erzincan’a atandım. Tüm bu süreci ayrıntılı anlatmamın tek sebebi şuydu; süre boyunca yalnızca kadro açılan iller hakkında fikriniz var, hangi ilde hangi kuruma alım olacağı belli olmuyor. Bu yüzden denetimli serbestlikte çalışacağımı atandıktan sonra öğrendim. Seçenekler arasında kapalı veya açık ceza infaz kurumu da olabiliyor. Sonuç olarak denetim veya cezaevi olacağı belli olmuyor ve süreç yaklaşık olarak 6 ay sürüyor.
Denetimli Serbestlikte Ne İş Yapıyoruz?
Öncelikle Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği‘ni incelemenizi öneriyorum. Kurum bazında yapılan tüm iş ve işlemler yönetmelik kapsamında yapılır. Psikologlar, denetimli serbestlik uzmanı (sosyolog, sosyal çalışmacı, öğretmen ve psikolog bu isimle anılır) unvanıyla Eğitim ve İyileştirme Bürosu veya Değerlendirme Planlama Bürosunda görev yaparlar. Çalıştığımız danışan grubu geçmişte suç davranışına karışmış, cezaevinde kısa veya uzun süre kalmış ya da cezaevine alternatif olarak denetimli serbestlik sistemi ile yargılanan kişilerdir. Kanunen yükümlü sıfatı ile anılırlar.
Değerlendirme ve Planlama Bürosunda Ne İş Yapıyoruz?
Denetimli Serbestlik kurumları farklı bürolardan oluşur. Fikir edinmeniz için birkaçına yer vermek gerekirse; kayıt kabul, gelen evrak, infaz, değerlendirme ve planlama, eğitim ve iyileştirme… Her büroda kuruma gelen dosyalarla ilgili farklı işlemler yapılır. Değerlendirme ve planlama bürosunda gelen dosya kapsamına göre denetim planı belirlenir. Denetim planı yükümlünün denetim süreci boyunca sorumluluklarını içerir, yükümlünün takip etmesi gerekir. Denetimli serbestlik uzmanı bu büroda ARDEF (araştırma değerlendirme formu) uygular. ARDEF kişinin suç riskini (düşük, orta ve yüksek) belirleyen yapılandırılmış bir anket formudur. Yükümlünün forma verdiği cevaplar neticesinde sonuç formuna göre infazen ve eğitim iyileştirmeye yönelik yükümlülükler belirlenir.
Eğitim ve İyileştirme Bürosunda ne iş yapıyoruz?
Yükümlülerin denetim planında en az 3 bireysel görüşme ve grup çalışmaları ya da seminer çalışmaları yer alır. Bu süreç ilgili denetimli serbestlik uzmanı kontrolündedir. Bireysel görüşmelerde kişinin demografik bilgileri, denetimli serbestlik sürecinin sağlıklı şekilde devam edebilmesi için doğru ve açıklayıcı bilgilendirme, kurumda olmasına sebep olan suç davranışının yaşamına olan etkileri, aile ve sosyal çevresinin bu süreçten nasıl etkilendiği, iş yaşamı ve cezaevinden sonraki süreçte topluma kazandırılma ile suç davranışının tekrarlanmasını önlemeye yönelik görüşme süreci planlanır. Bakanlık tarafından gönderilen kılavuzlarda da sürece katkı sağlayacak bilgilendirmeler bulunmaktadır. Görüşme sonrası, denetimli serbestlik uzmanı görüşme sürecini Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP)‘ne form olarak kaydeder. Denetimli serbestlik uzmanı bunun haricinde evrak işleri yapmaz. Ayrıca denetimli serbestlik uzmanı görüşme sürecinin uzatılması talebinde bulunabilir, 12 bireysel görüşmeye kadar süreci devam ettirebilir. Bu süreçte ev ve okul ziyaretleri yapabilir, yükümlünün aile bireyleri ile görüşme yapabilir. Denetimli serbestlik uzmanı sürece olumlu katkıları gözeterek çalışmalar yapar.
Sigara, Alkol ve Madde Bağımlılığı Müdahale Programı (SAMBA)
ARDEF formuna göre katılması planlanan yükümlüler 10 oturum boyunca SAMBA grup çalışmasına katılır. Denetimli serbestlik uzmanı; grubu yönetme, bağımlılığın psikososyal etkileri, motivasyon gibi konuların yer aldığı yapılandırılmış oturum çalışmalarını yürütme ile görevlidir.
Hayat İçin Değişim Programı (HAYDE)
ARDEF formuna göre katılması planlanan yükümlüler 10 oturum boyunca HAYDE grup çalışmasına katılır. Denetimli serbestlik uzmanı grubu yönetme, duydu, düşünce, davranış gibi konuların yer aldığı yapılandırılmış oturum çalışmalarını yürütmek ile görevlidir.
Öfke Kontrolü Müdahale Programı
ARDEF formuna göre katılması planlanan yükümlüler 10 oturum boyunca öfke grup çalışmasına katılır. Denetimli serbestlik uzmanı grubu yönetme, duygu, düşünce, davranış, öfke duygusunun tanımlanması, öfke duygusunu kontrol etme gibi konuların yer aldığı yapılandırılmış oturum çalışmalarını yürütmekle görevlidir.
Seminer Çalışmaları
Seminer çalışmaları; yükümlülerin farklı konularda kültürel birikim kazanması ve bilgilendirilmesi amacıyla planlanan, stresle başa çıkma, toplumsal kurallar, aile yaşamı, empati gibi konularda denetimli serbestlik uzmanı ya da harici kurumlardan görevlendirmesi talep edilen konuşmacıların (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, müftülük, emniyet, sağlık kuruluşları) bilgi aktardığı çalışmalardır. Farklı müdürlüklerde farklı grup çalışmaları yürütülebilmektedir.
Proje Çalışmaları
Denetimli serbestlik uzmanı ayrıca Erasmus projeleri hazırlama ve yürütme çalışmaları yapılabilir. Yapılan iş ve işlemler takip edilmesi gereken süreçler tabi ki daha farklı ve ayrıntılı bilgiler içerebilir. Tüm bunları bakanlık tarafından verilen eğitimlerde ve kurumda çalışırken tecrübe etmeniz, öğrenmeniz mümkün. Hepinize meslek yolculuğunuzda başarılar dilerim.
*Bu yazı Psikoloji Ağı editörleri tarafından Psikoloji Ağı Yayın İlkelerine göre düzenlemiştir.
