İnsanca Yaşam ve Demokratik Toplum Derneği (İYADER), gençler aracılığıyla hukukun üstünlüğü ilkesinin benimsetilmesi ve insan haklarına saygılı, demokratik bir toplum yapısını canlandırmak amacı ile 2014 yılında Ankara Yenimahalle’de kurulmuş hak temelli çalışmalar yapan tek sivil toplum örgütüdür. Gençlik hakları ve kadının insan haklarına yönelik çalışmalar yürütmesinin yanı sıra şiddet görmüş ya da sığınma evlerinde kalmış ve/veya çıkmış kadınların eğitim ve istihdam olanaklarına destek verilmesini sağlar. İYADER 30 üyesi ve 26 gönüllüsü ile “Girişimcilik Yenimahalle’de Sosyalleşiyor”, “Yaşama Sığınan Kadınlar Çalıştayı”, “Yenimahalle Gençleri Oryantiring ile Buluşuyor”, “Sağlıklı Toplum İçin Güvenli Cinsellik” gibi birçok projeyi hayata geçirerek Ankara Yenimahalle’de çalışmalarına devam etmektedir.
İYAGENDER’in Amacı
İYAGENDER Aktivist Eğitimleri ise İnsanca Yaşam ve Demokratik Toplum Derneği tarafından Toplumsal Cinsiyet Eşitliği üzerine eğitim düzenlemek isteyen Uzmanlara / Eğitmenlere / Aktivistlere kılavuz olması amacıyla oluşturulmuş bir yaygın eğitim programıdır. İYAGENDER, 2017 Sivil Düşün AB Programı kapsamında “İYAGENDER Toplumsal Cinsiyet Aktivist Eğitimi” ile bu alanda çalışan ya da gönüllülük yapan ilgili bölümlerden mezun 16 kişiye verilen eğitimle beraber çalışmalarına başlamıştır. 2018 Ankara Amerika Büyükelçiliği Küçük Ölçekli Destek Programı kapsamında 10 genç daha “İYAGENDER Toplumsal Cinsiyet Aktivist Eğitimi” almıştır.
Genel bir perspektiften bakıldığında günümüzde toplumsal cinsiyet eşitsizliği, küresel ilgi ve politikaların merkezindedir. Kadınların ve erkeklerin birbirinden tamamen farklı iki cins olarak gören günümüz toplumlarında kimi zaman eşitsizliği yaratan kimi zaman da yeniden üreten bireyler, toplumdan topluma farklılıklar gösterse de kadınlar kadınlıkları, erkekler de erkeklikleri üzerinden farklı biçimlerde ve düzeyde eşitsizliğe maruz kalırlar. Buradan hareketle uluslararası olduğu kadar ulusal düzeyde de toplumsal cinsiyet eşitsizliği bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya genelinde bakıldığında Türkiye’nin, Dünya Ekonomik Forumu 2017 Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu’nda cinsiyet eşitsizliği oranında 144 ülke arasında 131. sırada olduğu görülmektedir. Bunun yanında 2014 yılında ilki hazırlanan “81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Karnesi”nin 2018 verilerine bakıldığında Türkiye’nin toplumsal cinsiyet eşitliği endeksi, yerelde istenen gelişmeyi göstermemekle beraber endeks değeri 0,400 olarak belirlenmiştir. Türkiye Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi’nin 2015-2017 verileri karşılaştırmalı olarak incelendiğinde bazı bölgelerde iyileşmeler görülse bile bazı illerin hala yüksek eşitsizlik sıralaması içinde olduğu görülmektedir.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği geleceğin mimarı olan gençlerin öğrenmesi ve uygulaması gereken çağımızın en büyük değerlerindendir. Tam da bu sebeple, temel eğitim çağında okullarda toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden öğrenilmesini ve üretilmesini engellemek ve yeni bir vizyon kazandırmak amacıyla Toplumsal Cinsiyet Aktivist Eğitimi alan 26 İYAGENDER Aktivisti farklı okullarda, gençlik merkezlerinde ve üniversitelerde toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin bu bilgilerini diğer gençlerle buluşturmaktadır. Yaygın eğitim metotlarının kullanıldığı bu eğitimlerde, uygulanan atölyelerde anlatım, soru & cevap, tartışma ve egzersiz gibi karma yöntemler kullanılmaktadır. Atölyelerde genel başlıklarla özetlenecek olunursa, katılımcıların toplumsal cinsiyet farkındalığını yükseltmek ve bunun üzerine tartışabilmelerini sağlamak için sıfatlara yüklenen cinsiyetler ve bu sıfatların olumlu-olumsuz oluşuyla ilgili karşılaştırmalı bir oturum, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri bağlamında iletişim, şiddet (özellikle flört şiddeti), var olan stereotipler ve medya konularıyla ilgili etkinlikler ve tartışmaların yanı sıra günlük hayatta sıkça kullandığımız ve eşitsizlikle ilgili kalıp yargıları içselleştiren ve pekiştiren yargılar tartışılmaktadır.
İnsanca Yaşam ve Demokratik Toplum Derneği’ni sosyal medya hesaplarından takip edebilir, İYAGENDER eğitimleri için talepte bulunabilirsiniz.
Çalışmalardan Fotoğraflar
*Bu yazı Psikoloji Ağı editörleri tarafından Psikoloji Ağı Yayın İlkelerine göre düzenlemiştir.