Bizimkisi Bir Aşk Hikayesi: Psyche ve Eros

Psyche ve Eros'un hikayesi belki de mitolojinin en romantik hikayelerinden biridir. Resimlerdeki tasvirlerinde Psyche'nin yüzündeki teslim oluşu ve kendini aşkın kollarına bırakmanın verdiği mutluluğu görmeniz mümkündür. Gelin sizlerle aşkın, ruhun ve cinselliğin doğasına bir de onların hikayesi üzerinden bakalım.

Psyche ve Eros’un hikayesi belki de mitolojinin en romantik hikayelerinden biridir. Resimlerdeki tasvirlerinde Psyche’nin yüzündeki teslim oluşu ve kendini aşkın kollarına bırakmanın verdiği mutluluğu görmeniz mümkündür. Gelin sizlerle aşkın, ruhun ve cinselliğin doğasına bir de onların hikayesi üzerinden bakalım.

Psyche ve Eros’un Hikayesi

Hikaye Milet’te geçmektedir. Psyche, Milet kralının üç kızından en güzelidir. Diğer kızlar krallarla evlenip hayatlarını kurmuş olmasına rağmen kimse Psyche’ye talip olmaya bile cesaret edemez. Çünkü Psyche çok güzeldir. Hatta öylesine güzeldir ki bir süre sonra halk aşk tanrıçası olan ve güzelliğiyle herkesin taptığı Afrodit’i bırakıp Psyche’ye tapınmaya başlar. Bu duruma çok kızan Afrodit, oğlu Eros’a Psyche’yi dünyanın en çirkin ve en zavallı erkeğine aşık etmesini emreder. Böylece onu cezalandırmış olacaktır. Eros tam kendisine söyleneni yapmak üzereyken kızın güzelliği onun dikkatini dağıtır. Oku yanlışlıkla kendisine saplar ve ona deliler gibi aşık olur. Artık onu annesinin gazabından korumak istemektedir.

Bu sırada ise Psyche’nin babası, kızına talip çıkmadığı için tanrıların gazabına uğradığından şüphelenmektedir. Bu yüzden Apollon’un kahinlerine danışmaya karar verir. Kahinler ona Psyche’nin kaderinde en güçlü tanrı olan Zeus’un dahi çekineceği, demirden oklu ve dünyanın tamamına bile işkence edip ateş saçabilecek türde bir canavarın olduğunu söyler. Buna ek olarak, Psyche’nin gelecekteki eşiyle tanışabilmesi için siyah matem giysileri giyip sarp bir kayalığın tepesinde beklemesi gerektiğini bildirirler. Babası, kahinlerin öğüdünü tutarak söylenenleri kızına yaptırır. Ardından kendisi sarayına döner. Bu sırada batı rüzgarlarının tanrısı Zephyrus kızı göğe uçurur ve onu nazikçe bir koruluğa bırakır.

1. Aşkın Başlangıcı

Psyche kendini apaydınlık, güzel kokulu çiçeklerle bezenmiş bir gök sarayında bulur. Gün bitip uyumaya gittiği zaman, karanlık iyice çökünce Eros kızın yanına gelir, beraber olurlar. Eros Psyche’ye kendi iyiliği için ona hiç bakmaması gerektiğini söyler. Kızdan bunun adına bir söz alır. Ardından Eros, Psyche’yi hep böyle göz gözü görmeyen gecelerde ziyaret etmeye başlar. Bir süre sonra kız hamile kalır. Mutludur; fakat aile özlemi çekmektedir. Eros da Psyche’yi sevindirmek için Zephyrus’a kızın kardeşlerini saraya getirmesini emreder. Greeka. (30.10.2022). Myth of Eros and Psyche – Greek Myhts: Greeka. https://www.greeka.com/greece-myths/eros-psyche/

2. Kıskançlık ve İhanet

Kız kardeşler sarayın ihtişamından adeta büyülenmişlerdir. Psyche’yi çok kıskanırlar. Kız da onlara kocasını hiç görmediğini söyleyince onun içine kuşku düşürüp huzurunu kaçırmak isterler. Kıza kocasının belki de bebeği doğduktan sonra onu yiyecek bir canavar olduğunu, onu mutlaka öldürmesi gerektiğini söylerler. Psyche kardeşlerinin bu sözlerinden istemeden de olsa etkilenmiştir bir kere. Bir gece onlar yine beraber olup uyuduktan sonra Psyche elinde bir bıçak ve yanan bir kandille Eros’a doğru yaklaşır. Karşısındakinin bir canavar değil de dünyanın en güzel delikanlısı olduğunu görünce çok şaşırır. Merakla onu incelemeye başlar, oklarına gözü takılır ve birine bakarken yanlışlıkla eline batırıverir. Acıyla geri çekilirken o esnada kandilden bir damla yağ Eros’un üzerine damlar. Eros uyanır ve Psyche’nin sözünü tutmadığını görünce çok kızar, hemen orayı terk eder.

3. Arayış ve Aşkı Kanıtlama

Psyche yıkılır çünkü eline batan ok aslında aşk oklarıdır ve artık Eros’a delilercesine aşık olmuştur. Böylece her yerde onu aramaya başlar. Diyar diyar gezer ve tanrıçalara yardım için yalvarır ancak kimse Afrodit’i kızdırmayı göze alamaz ve kızı bir başına bırakırlar. Psyche son çare olarak merhamet dilemek için Afrodit’in sarayına gider. Kadın Psyche’yi biraz hırpalar, onunla alay eder; onu yardımcıları keder ve üzüntüye emanet eder. Zamanla ona köle gibi işkence etmeye başlar, başarılmasının imkansız olduğunu düşündüğü görevler verir. Zavallı Psyche bir şekilde bunları yerine getirmenin bir yolunu bulup başarıyla görevini sonlandırdıkça Afrodit iyice sinirlenir.

Son olarak ondan Ölüler Diyarı’na gidip Persephone’nin güzelliğinin bir kısmını kutuya koyup ona getirmesini ister. Türlü zorluklara rağmen Psyche bu görevi de başarıyla yerine getirmiştir. Dönüş yolunda bu güzelliğin bir kısmından faydalanmak ister, böylece Eros’u etkileyebilecektir. Ancak kutunun içinden yer altına ait ölümcül bir uyku çıkar ve Psyche tıpkı bir ölü gibi uyumaya başlar. Bu esnada Eros özlemine dayanamadığı için her yerde Psyche’yi aramaktadır. Onu bulduğunda kızın üzerindeki uyku bulutunu temizler. Afrodit kızmasın diye kutuyla beraber onu annesinin yanına gönderir. Kendisi de kızla evlenmek niyetinde olduğu için yardım istemek adına Zeus’un yanına gider. Greek Reporter. (30.11.2022). Eros and Psyche: The Greatest Love Story in Greek Mythology. https://greekreporter.com/2022/02/14/eros-cupid-psyche-love-story-greek-mythology/

4. Mutlu Sona Yaklaşma

Zeus zavallı aşıklara yardım etmeyi kabul eder ve Eros’a bir nektar verir. Psyche bu nektar sayesinde ölümsüz bir ruh tanrıçası olacaktır. Eros ve Psyche bu nektar sayesinde eşit seviyeye gelirler. Afrodit bu sayede yatışır, onları affeder ve aşıklar sonunda evlenirler. Çocuklarının ismi ise tutkudur. Efsaneye göre üçü, insanların aşk hayatına yön vermektedirler.

Bu Hikaye Bize Ne Anlatmak İstiyor?

Gelelim bu hikayenin inceleme kısmına… Eros’un Psyche’ye olan aşkı aslında aşkın ruhu sevmesini temsil etmektedir. Aşk ve ruhun birleşiminden doğan çocuğun tutku olması ise bizleri şaşırtmamış olsa gerek. Afrodit ”cinselliğin”, Eros ”aşkın”, Psyche ise ”ruhun” sembolüdür. Hikayede de aşk ve ruhun birleşme çabasında araya cinselliğin girdiği kısımları görürüz. Bu bir bakıma cinselliğin önemli olduğu kadar ilişkilerde problemler de yaratabileceğini gösterir. Eros’un Psyche’ye kendisini görmeden beraber olmaları gerektiğini söylemesi, aşkın görmeden de yaşanabileceğini simgeler. Kendisine verilen söz tutulmayınca Eros kanatlanıp gitmiştir çünkü güven bir ilişkinin temelini oluşturur.

Hikayeye baktığımızda, kahinlerin tasvir ettiği insanlara işkence eden canavar figürü belki de Eros’tur diyebiliriz. Neticede Eros’un yeteneği altın oklarıyla sizi birine aşık edip demir oklarıyla da birinden nefret etmenizi sağlar. Bunun yanı sıra, Eros’un bazı resimlerde bir çocuk gibi, kanatlı ve gözleri bağlı bir şekilde tasvir edildiğine rastlarız. Buradan yola çıkarak aşkın her an kanatlanarak bizden uçup gideceğini söyleyebiliriz. Aşk bir çocuk gibidir, onu yargılamak bazen pek de mümkün olmaz. Gözleri görmediği için yanlış insanları da bir araya getirmesi mümkündür.

Psikanalizde insan davranışlarının iki içgüdüsü vardır: Ölüm ve hayat. Yani ”Thanatos ve Eros”. Bu kurama göre kişinin eylemlerini ne Eros’tan ne de Thanatos’tan ayrı düşünmek mümkün değildir. Eros’u, Freud’un yapısal modelindeki “id” kavramıyla ilişkilendirmek mümkündür. Dış gerçekliğin etkili olduğu, id’i ketleyen ve bekleten Thanatos ise “süperego” ile bağdaşır diyebiliriz (Neptün Psikoloji, 2021). Bu hikaye için bakıldığında da aşkın bize hayat verdiğini söylersek pek de yanılmış olmayız.

Bu romantik hikaye pek çok alanla ve hayatlarımızla iç içe geçmiştir. Psikoloji kelimesi de adının kökenini bu genç ve güzel kızdan alır. Onların en sonunda evlenebilmesi çoğumuz için tatmin edici bir son olmuştur. Onlarınki bir aşk hikayesi… Ve kendi hikayelerimizde bizimle olmaya devam etmekteler.

Kaynakça

Greek Reporter. ”Eros and Psyche: The Greatest Love Story in Greek Mythology”. Erişim: https://greekreporter.com/2022/02/14/eros- cupid-psyche-love-story-greek-mythology/

Greeka. ”Eros and Psyche”. Erişim: 30 Kasım 2022. https://www.greeka.com/greece-myths/eros-psyche/

Neptün Psikoloji. ”Eros ve Thanatos: Cinsellik ve Saldırganlık”. Erişim: 30 Kasım 2022. https://neptunpsikoloji.com/2021/09/26/eros-ve-thanatos-cinsellik-ve-saldirganlik/

*Bu yazı Psikoloji Ağı editörleri tarafından Psikoloji Ağı Yayın İlkelerine göre düzenlemiştir.

Bir yorum yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir