Adliye Stajına İlişkin Deneyimler

Adli psikoloji, psikoloji öğrencileri tarafından pek bilinmediğini düşündüğüm bir alan. Genellikle lisans eğitiminin son yıllarında “Adli Psikoloji “ye dair ders alınıyor. Diğer alanlara kıyasla biraz daha geri planda kaldığını düşünüyorum. Bu alana merakı olan öğrenciler araştırmalar yaparak alan hakkında bilgi edinmektedir. Adli psikolojinin ne olduğuna, adli psikologların görevlerinin neler olduğuna ilişkin kaynaklar bulunabilirken; adliyede staj yapmak isteyen öğrencilerin ulaşabilecekleri kaynaklar sınırlıdır. Adliyede stajıma başlamadan önce bu konu hakkında birçok araştırma yaptım ancak; bana yardımcı olabilecek bilgiye ulaşamadım. Adliyede staj yapmak isteyen Psikoloji öğrencilerinin kafasındaki soruları giderebilmek için kendi gözlemlerimi aktaracağım.

Adliyede Staj Yapmaya Nasıl Karar Verdim?

Psikoloji eğitimime başladığım zamandan itibaren merak ettiğim tüm alanları uygulama alanlarında gözlemlemeye çalışıyor, çeşitli alanlarda gönüllü ve zorunlu stajlar yaparak kendime en uygun alanı belirlemeyi hedefliyordum. Adliyede bu alanlardan bir tanesiydi. Adli psikolojiye dair okumalar yaptıkça daha da çok ilgimi çekmeye başlamıştı. Edinmiş olduğum teorik bilgileri uygulama alanında gözlemleyebilmek için adliyede staj yapmaya karar verdim.

Adliyeye Staj Başvurusu Nasıl Yapılır?

Adliye, resmi bir kurum olduğundan sadece zorunlu stajı bulunan öğrencileri kabul etmektedir. Yasalar gereği sigortasız çalışan çalıştıramadıkları için bu şekilde bir kuralları bulunmaktadır. Okul tarafından verilen staj evrakları ile birlikte elden başvuru almaktadır. Her mahkemede bir stajyer olacak şekilde öğrenci kabul ediyorlar.  Bakırköy ve Çağlayan Adliyesi, İstanbul’daki diğer adliyelere kıyasla büyük olduğundan daha fazla öğrenci kabul ettiklerini ve öğrencilerinin daha fazla dosya görebilme şanslarının olduğunu belirtmeliyim. Eğer, adliyede staj yapmak isterseniz, bu adliyeleri seçmenizi öneririm.

Psikologlar, Adliyede neler yapar?

Her mahkemede en az bir tane; Psikolog, Sosyal Hizmet Uzmanı veya Pedagog görev almaktadır. Bazı mahkemelerde bu sayı iki ya da üçe çıkabilmektedir. Psikologlar, duruşma hakiminin yönlendirdiği dosyalar ile çalışmaktadır.

Psikologlar;

• Boşama davalarında, hakimin istemesi durumunda taraflar ile görüşerek rapor hazırlamaktadırlar.
• Velayet konusunda anlaşmazlık yaşayan taraflar ve çocuk ile görüşme yaparak; mahkemeye rapor sunarlar.
• Çocuğun velayetini isteyen tarafın yaşam koşullarının çocuk için uygunluğunu raporlamak amacıyla ev incelemeleri yaparlar.
• Boşanma sonrasında; bir tarafın diğer tarafa çocuğu göstermemesi durumunda, çocuğun icra yolu ile alındığında, çocuğun yanında bulunarak psikoloji olarak etkilenmemesini sağlamaktadır.
• Çocuk istismarı gibi çocukların söz konusu dosyalarda duruşmaya çocuk ile katılarak; çocuğun duruşma ortamına hazırlanmak, yaşadığı olaylardan en az zarar ile etkilenmesini sağlamak ve duruşma içerisinde çocuğun vermiş olduğu beyanın doğruluğu hakkında rapor sunmaktadır.
• Suça sürüklenen çocuklar ile görüşme yaparak mahkemeye rapor sunarlar.

gibi görevlerde bulunurlar.

Adliyede Staja Dair Kişisel Görüş ve Öneriler?

Yazının başında da bahsettiğim gibi ben Adliyede staja çok isteyerek başlamıştım. Ancak, stajım pek istediğim gibi başlamamıştı. Stajımın ilk günü süpervizyon alacağım kişi ile tanıştığımda “tarih olarak yanlış bir zaman seçtiğimi, adli tatilin olmasına az zaman kaldığı için ellerinde çok az sayıda dosya bulunduğunu ve bundan dolayı da gözlemleyebileceğim çok az sayıda iş olduğunu” belirtmişti. Benim için bu söylenenler hayal kırıklığına sebep oldu, adliyeye büyük bir merak ile girdim ancak; hiçbir şey yapamayacağımı öğreniyordum. Bana söylenenleri okulundaki danışmam hocam ile paylaştığımda; stajımdan vazgeçmememi, Adliye içerisindeki insanları gözlemlememi, onlara konuşmamı önerdi. Bende danışman Hocamın önerisini dinleyerek gözlem yapmaya başladım. Adliye içerisindeki tüm duruşma salonlarındaki girebileceğim, gözlemleyebileceğim davaları araştırdım. Adliye koridorlarındaki insanları gözlemlemeye çalışıyordum. Süpervizyonumu çok fazla gözlemleme fırsatım olmadı ama stajım boyunca bu bahsetmiş olduğum alışkanlığı her gün tekrarladım. Birçok farklı kültürden, farklı yaşlarda insanı gözlemledim. Bunun benim için paha biçilemez bir önemi vardı. Mesleki anlamda kendimi tatmin edecek bilgiler edinememiş olsam da; yapmış olduğum bu gözlemler benim için çok yararlı oldu. Bu deneyimi yaşamak isteyen Psikoloji öğrencilerini adliyede staj yapmalarını tavsiye ederim. Adliyede, Psikolog olarak çalışmak ister misin? diye soracak olursanız, “çalışmak istemediğimi” söylerim. Çünkü; benim mesleki olarak kurduğum hedefleri karşılamamaktadır.

Not: Adliyeye dair ayrıntılı gözlemlerime blog sayfamdan ulaşabilirsiniz.

Not: Kişisel gözlemlere dayanarak hazırlanmış bir yazıdır.